Τα Ιστορικά μας Σουβλάκια

 

Αν είστε vegan παραλείψτε το παρόν άρθρο.

Στο τέλος του άρθρου θα βρείτε πηγές και παραπομπές.

 Η ιστορία του χοιρινού ψητού στα κάρβουνα μας πάει πολύ πίσω στην Ιστορία.

Θα λέγαμε ότι μετά από πολλά χρόνια μας εκπροσωπεί επίσημα στην Διεθνή αναγνωρισμένη Κουζίνα ( δείτε σχετικό Φ.Ε.Κ στο τέλος ).

Και Δεν παχαίνει ομορφαίνει. 

«Οι Κρατευτές: πάνω τους έψηναν σουβλάκια. Είχαν εγκοπές αλλά και τρυπούλες για να κυκλοφορεί ο αέρας και να μην σβήνουν τα κάρβουνα. Ήταν πολύ εργονομικοί. Στην άκρη τους είχαν το σχήμα κεφαλής κριαριού. Και εξασφάλιζαν και ένα υγιεινό ψήσιμο, αφού το λίπος έπεφτε»....

Σύγχρονοι κρατευτές . Η ονομασία πιθανόν προέρχεται από το αρχαίο κραταιός που σημαίνει ισχυρός-δυνατός και μεταφορικά ανθεκτικός στην πυρά. Τα ξύλινα καλαμάκια ονομάζονταν οβελοί. Έτσι προέκυψε η ονομασία οβελίες για τα σουβλιστά ζώα.

 Ιστορία

Ο γύρος πήρε το όνομά του από την ελληνική λέξη "γύρα", ή αλλιώς περιστροφή, γύρω από τον άξονά της, που κάνει το κρέας στην κατακόρυφη μεταλλική σούβλα όπου περνιέται για να ψηθεί με τη φωτιά στη μια πλευρά. 

Τα μικρομάγαζα που άνοιξαν το 1922-1923 οι πρόσφυγες από τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη μετά τον πόλεμο εξαπλώθηκαν σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Οι συνταγές του γύρου εξαπλώθηκαν με την μετανάστευση ως τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αυστραλία. 

Σήμερα, μεγάλες εταιρίες εστίασης όπως τα Goody's, τα Everest (πολίτικο) και τα McDonald's προσφέρουν παραλλαγές γύρου στο μενού τους. 

Στη Γερμανία και τη Γαλλία το ντονέρ κεμπάπ αποτελεί εδώ και χρόνια αγαπημένο έτοιμο φαγητό, ενώ και ο γύρος των Ελλήνων αποτελεί γνωστό φαγητό. Πλέον πωλείται σε όλη την Ελλάδα ακόμη και μέσω Διαδικτύου.

Υλικά και σερβίρισμα

Ο γύρος παρασκευάζεται κυρίως με κρέας χοιρινό ή κοτόπουλου, ωστόσο υπάρχουν παραλλαγές με κρέας αρνιού και κιμά - όπως το κεμπάπ. Προσφέρεται τυλιγμένος σε πίτα, αλλά και ως μερίδα. Σερβίρεται με διάφορες σαλάτες: 

ο χοιρινός γύρος με τζατζίκι κυρίως στην Αθήνα και στην Πελοπόννησο ή στραγγιστό πρόβειο γιαούρτι στην Κρήτη και σε νησιά ή μουστάρδα, κέτσαπ στη βόρεια Ελλάδα, ή σάλτσα στιφάδου στην Κέρκυρα, ο γύρος κοτόπουλου με σως ή στραγγιστό πρόβειο γιαούρτι ή κέτσαπ και μουστάρδα. 

Επίσης, μπορεί να συνοδεύεται από ντομάτα, κρεμμύδι και τηγανητές πατάτες. Σήμερα στην Ελλάδα ο γύρος με κιμά έχει απαγορευθεί με σχετική αγορανομική διάταξη λόγω των υγειονομικών παραβάσεων που είχαν σημειωθεί.

 Ο πιο γευστικός γύρος παράγεται από το κρέας λαιμού του χοίρου.

Θερμίδες

Συνήθως, ένας χοιρινός γύρος με αλάδωτη πίτα έχει γύρω στις 350 με 400 θερμίδες, οι οποίες μπορεί να φτάσουν τις 600-700 ανάλογα τι συνοδευτικά υπάρχουν (π.χ. τζατζίκι, πατάτες, μουστάρδα κτλ), ενώ ανάλογα και την περιεκτικότητα σε λιπαρά λόγω της πίτας, καθώς και άλλων συστατικών (π.χ. σως), μπορεί να φτάσει και τις 1.000 θερμίδες.

Το σουβλάκι (γνωστό και ως καλαμάκι) είναι ελληνικό έδεσμα από ψημένα κομμάτια κρέατος, το οποίο είναι ονομαστό σε όλο τον κόσμο και Σερβίρεται κυρίως σε ειδικά καταστήματα (σουβλατζίδικα). 

Είναι επίσης και ένας τύπος γρήγορου φαγητού που συναντάται σε υπαίθριες εκδηλώσεις εορταστικού χαρακτήρα. Στα ελληνικά πανηγύρια, σχεδόν πάντα συναντώνται πρόχειρες ψησταριές που πουλούν σουβλάκια-καλαμάκια με ψωμί.

Η συνταγή είναι γνωστή από την ελληνική αρχαιότητα. 

Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του Αθήναιου στο έργο του Δειπνοσοφιστές, ότι ο Ηγήσιππος στο Οψαρτυτικό του, δηλ. στον οδηγό μαγειρικής που έγραψε, αναφέρει ένα έδεσμα που λεγόταν κάνδαυλος και ήταν κάτι ανάλογο με το σημερινό σουβλάκι-καλαμάκι. Συνδύαζε κομμάτια από ψητό κρέας, πίτα, τυρί και άνηθο και σερβιριζόταν με ζουμί (Αθήναιος, Δειπνοσοφιστές, 12, 516d). 

Το σουβλάκι από εντόσθια αναφέρεται σε ρωμαϊκά κείμενα του 1ου αιώνα μ.Χ. αλλά και αργότερα στην Κωνσταντινούπολη, όπου μετά την άλωση, μικροπωλητές πωλούσαν στους δρόμους, εκτός από φρούτα ή λαχανικά, και σουβλάκι με πίτα. Η λέξη «σουβλάκι» προέρχεται από τη σούβλα, που με τη σειρά της προέρχεται από το λατινικό subulus.

Σε ορισμένες περιοχές της Νότιας Ελλάδας, αποκαλείται καλαμάκι (που του αποδίδεται στο υλικό κατασκευής της σούβλας), ενώ σε κάποιες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας αποκαλείται σουβλάκι-καλαμάκι (που του αποδίδεται λόγω ότι το κρέας διαπερνάται από σούβλα). 

Σερβίρεται σε μερίδες (συνοδευόμενο από διάφορα εδέσματα όπως πατάτες κ.λ.π. ή σαλάτες), ως μονάδα (σαν σουβλάκι-καλαμάκι με κομμάτι ψωμιού), ως τυλιχτό (τυλιγμένο σε πίτα ή μικρή μπαγκέτα και παραγγέλνεται ως σουβλάκι-καλαμάκι σε πίτα ή μπαγκέτα μαζί με πατάτες, ντομάτα, κρεμμύδι, κέτσαπ και μουστάρδα, ενώ προαιρετικά μπορεί να προστεθεί κάποιο είδος σαλάτας σε μορφή σάλτσας, όπως τζατζίκι, τυροκαυτερή, κηπουρού, αγγουρομαγιονέζα κ.λ.π.) και σκεπαστό (με πίτα πάνω-κάτω και στη μέση το κρέας με όλους τους πιθανούς προαναφερθέντες συνδυασμούς).

Το σουβλάκι-καλαμάκι αποτελεί θέμα εννοιολογικής διαμάχης μεταξύ των κατοίκων της Βορείου και της Νοτίου Ελλάδας. Στη Μακεδονία ως σουβλάκι εννοείται το σκέτο κρέας στη σούβλα του ενώ στην Αττική εννοείται (συνήθως) το κρέας με αφαιρεμένη τη σούβλα και τυλιγμένο σε πίτα, και καλαμάκι το σκέτο κρέας μαζί με την ξύλινη (καλαμένια) σούβλα του.

Νομοθεσία

Προδιαγραφές προϊόντος για εγγυημένο παραδοσιακό ιδιότυπο προϊόν

«Γύρος- Gyros»

Χρήσιμά άρθρα

Το σουβλάκι είναι ντόπιο;

Παραπομπές – πηγές.

Wiki – Σουβλάκι

Wiki – Γύρος

Μηχανή του Χρόνου – Σουβλάκι.

Σχετικό Video.

 Το blog εκφράζει προσωπικές και υποκειμενικές απόψεις με μεγάλες δόσεις

από Χιούμορ, Σάτιρα και φυσικά Τρολάρισμα μέχρι τελικής πτώσης.

Στα σχόλια ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του.

Αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές.

Κακόβουλα σχόλια αφαιρούνται όπου εντοπίζονται.

Η ευθύνη των σχολίων βαρύνει νομικά τους σχολιαστές.

Η ταυτότητα των σχολιαστών είναι γνωστή μόνο στην Google.

Όποιος πιστεύει ότι θίγεται μπορεί να επικοινωνεί στο email μας.

E-mail :   nostradamos.hellas@gmail.com